वेद-पुराणों एवं शास्त्रों में वर्णित रंगों के संदर्भ में एक सूची और रंगचित्र 🌈 शुभ रंगों की तालिका (वेद-पुराणों में वर्णित आधार पर) वेद-पुराणों एवं शास्त्रों में वर्णित रंगों के संदर्भ में एक सूची और रंगचित्र सहित तालिका प्रस्तुत कर रहा हूँ। इसमें किसी प्रकार की ज्योतिषीय सलाह या निषेध नहीं दिया गया है।
यह तालिका धार्मिक उपयोगों के रंगों को दर्शाती है, जो विशेष अवसरों या पूजा के अनुसार प्रयोग किए जाते हैं — जैसे पीत वस्त्र वसंत पंचमी में, रक्तवर्ण नवरात्रों में आदि।
🔆 विशिष्ट देवताओं हेतु परंपरागत रंग उपयोग
देवता | परंपरागत रंग | उपयोग |
---|
श्री विष्णु | पीताम्बर (पीला) | शांति, पालन |
श्री शिव | भस्मवर्ण (राखी) | वैराग्य, त्याग |
श्री दुर्गा | रक्त/लाल | शक्ति, रक्षा |
श्री गणेश | सिंदूरी | मंगलकार्य |
श्री सरस्वती | श्वेत | विद्या, बुद्धि |
🌈 शुभ रंगों की तालिका (वेद-पुराणों में वर्णित आधार पर)
🔖 सूत्र स्रोत: अथर्ववेद, ऋग्वेद, देवीभागवत, ब्रह्मवैवर्त पुराण, आयुर्वेद (चरक संहिता) आदि।
🔢 क्र. | 🌸 रंग का नाम | 🎨 रंगचित्र | 📜 शास्त्रीय संकेत / प्रयोजन | 📚 स्रोत |
---|
1️⃣ | श्वेत (सफेद) | ⬜⬜⬜⬜ | शुद्धता, शांति, सत्य का प्रतीक | ऋग्वेद 10.85.13 |
2️⃣ | पीत (पीला) | 🟨🟨🟨🟨 | विद्या, लक्ष्मी, वसंत ऋतु में उपयोग | विष्णु धर्मसूत्र |
3️⃣ | रक्त (लाल) | 🟥🟥🟥🟥 | शक्ति, माँ दुर्गा, तेजस्विता | देवी महात्म्य, मार्कण्डेय पुराण |
4️⃣ | हरित (हरा) | 🟩🟩🟩🟩 | समृद्धि, शांति, वनस्पति | आयुर्वेदिक वनों में वर्णन |
5️⃣ | नील (नीला) | 🟦🟦🟦🟦 | भगवान कृष्ण, गहराई, ध्यान | ब्रह्मवैवर्त पुराण |
6️⃣ | अर्पित (केसरिया) | 🟧🟧🟧🟧 | त्याग, बलिदान, साधना | अथर्ववेद 11.6.15 |
7️⃣ |
|
| ऐश्वर्य, सूर्य, यज्ञोपवीत का रंग | यजुर्वेद | | |
टिप्पणियाँ
एक टिप्पणी भेजें