рд╕ीрдзे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдкрд░ рдЬाрдПं

ЁЯФе рд╣рд╡рди рдПрд╡ं рдЖрд╣ुрддि – рд╣рд╡рди рдХुंрдб, рджिрд╢ाрдПँ, рджीрдкрдХ, рд╡рд░्рддिрдХा, рддैрд▓, рдШी, рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЕрдиुрдкाрдд, рд╡рд░्рдЬिрдд рд▓рдХрдб़ी, рдЖрд╣ुрддि рд╕ंрдЦ्рдпा рдПрд╡ं рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг ЁЯФе(Havan & Ahuti – Directions, Lamp, Wick, Oil, Ghee, Material Proportion, Prohibited Wood, Ahuti Count & Scriptural References)

 


ЁЯФе
рд╣рд╡рди рдПрд╡ं рдЖрд╣ुрддि рджिрд╢ाрдПँ, рджीрдкрдХ, рд╡рд░्рддिрдХा, рддैрд▓, рдШी, рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЕрдиुрдкाрдд, рд╡рд░्рдЬिрдд рд▓рдХрдб़ी, рдЖрд╣ुрддि рд╕ंрдЦ्рдпा рдПрд╡ं рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг ЁЯФе(Havan & Ahuti – Directions, Lamp, Wick, Oil, Ghee, Material Proportion, Prohibited Wood, Ahuti Count & Scriptural References)

 1   рджिрд╢ाрдПँ (Directions) рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рдорд╣рдд्рд╡

ЁЯФ╣ рд╣рд╡рди рдХрд░рддे рд╕рдордп рдЕрдЧ्рдиिрдХुंрдб рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдПрд╡ं рдмैрдардиे рдХी рджिрд╢ा рдЕрдд्рдпंрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ोрддी рд╣ै।
ЁЯФ╣ The placement of the fire pit and sitting direction during havan is highly significant.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"
рдкूрд░्рд╡рд╕्рдпां рджिрд╢ि рджेрд╡рддा: рдк्рд░рддिрд╖्рдаिрддा:, рдЕрдЧ्рдиिрд░्рджрдХ्рд╖िрдгрд╕्рдпां рджिрд╢ि рд╕्рдеिрдд:।" (рд╢ाрддाрддрдк рд╕ंрд╣िрддा)
"Deities reside in the east, while Agni (fire) is positioned in the south."

рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╡ाрд▓े (рдпрдЬрдоाрди) рдХी рджिрд╢ा рдкूрд░्рд╡рдоुрдЦ рдпा рдЙрдд्рддрд░рдоुрдЦ।
рд╣рд╡рди рдХुंрдб рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдкूрд░्рд╡ рдпा рдЙрдд्рддрд░ рджिрд╢ा рдоें рдЕрдЧ्рдиि рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░ें।
рдкंрдбिрдд рдпा рдЖрдЪाрд░्рдп рдкрд╢्рдЪिрдо рдпा рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рдУрд░ рдмैрдаें।


2️     рджीрдкрдХ (Lamp) рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХी рджिрд╢ा

ЁЯФ╣ рд╣рд╡рди рд╕्рдерд▓ рдкрд░ рдПрдХ рдЕрдЦंрдб рджीрдкрдХ рдЬрд▓ाрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ It is necessary to light an unbroken flame lamp at the havan site.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"рджीрдкं рдЬ्рд╡рд▓рдпेрдж्рдЧृрд╣े рдкूрдЬाрдпां рдЪ рд╡िрд╢ेрд╖рддः।" (рд╕्рдХрди्рдж рдкुрд░ाрдг)
"One must light a lamp in the house and especially during worship."

рджीрдкрдХ рдХी рджिрд╢ा рдИрд╢ाрди рдХोрдг (рдЙрдд्рддрд░-рдкूрд░्рд╡) рдоें рд░рдЦें।
рджीрдкрдХ рдЬрд▓ाрдиे рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рджिрд╡्рдп рдКрд░्рдЬा рдФрд░ рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХрддा рдмрдв़ाрдиे рдХे рд▓िрдП।


3️    рд╡рд░्рддिрдХा (Wick) рдХा рдк्рд░рдХाрд░

ЁЯФ╣ рд╣рд╡рди рджीрдкрдХ рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╡рд░्рддिрдХा (рдмрдд्рддी) рднी рд╡िрд╢ेрд╖ рд╣ोрддी рд╣ै।
ЁЯФ╣ The wick used in the havan lamp holds special significance.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"
рд░рдХ्рд╖ोрдШ्рдиि рд╡рд░्рддिрдХा рджीрдкे рд╕рд░्рд╡рджुःрдЦोрдкрд╢ाрди्рддрдпे।" (рдХрд░्рдордХांрдб рджीрдкिрдХा)
"The lamp wick destroys negative energies and removes all sufferings."

рд╡рд░्рддिрдХा рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рдорд╣рдд्рд╡

  • рдХрдкाрд╕ (Cotton) – рд╕ाрдоाрди्рдп рдкूрдЬा рдПрд╡ं рд╣рд╡рди рдХे рд▓िрдП।
  • рдХрд▓ाрд╡ा (Sacred Thread) – рдЧ्рд░рд╣ рджोрд╖ рдиिрд╡ाрд░рдг рд╣ेрддु।
  • рдХрдорд▓ рдЧрдЯ्рдЯा (Lotus Stem) – рдоाँ рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдХृрдкा рд╣ेрддु।

4️   рддैрд▓ (Oil) рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХा рдорд╣рдд्рд╡

ЁЯФ╣ рджीрдкрдХ рдоें рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рддेрд▓ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП, рдпрд╣ рд╣рд╡рди рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ The type of oil used in the lamp depends on the purpose of the havan.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"
рддैрд▓ं рддु рддिрд▓рдЬं рд╢्рд░ेрд╖्рдаं рдкूрдЬाрдпां рд╢ाрди्рддिрдХाрд░рдХрдо्।" (рдЧрд░ुрдб़ рдкुрд░ाрдг)
"Sesame oil is the best for worship and grants peace."

рддैрд▓ рдХे рдк्рд░рдХाрд░ рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рдк्рд░рднाрд╡

  • рддिрд▓ рдХा рддेрд▓ (Sesame Oil) – рд╢рдиि рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि рдПрд╡ं рдкिрддृ рджोрд╖ рдиिрд╡ाрд░рдг।
  • рд╕рд░рд╕ों рдХा рддेрд▓ (Mustard Oil) – рд░ाрд╣ु, рдХेрддु рдПрд╡ं рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╢рдХ्рддिрдпों рд╕े рдмрдЪाрд╡।
  • рдШी (Ghee) – рд╕рд░्рд╡рджेрд╡ рдкूрдЬрди рд╣ेрддु рдЙрдд्рддрдо।

5️  рдШृрдд (Ghee) рдПрд╡ं рдЙрд╕рдХा рдорд╣рдд्рд╡

ЁЯФ╣ рд╣рд╡рди рдоें рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╣ेрддु рд╢ुрдж्рдз рдЧाрдп рдХा рдШी рд╢्рд░ेрд╖्рда рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै।
ЁЯФ╣ Pure cow ghee is considered the best for offering oblations in havan.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"
рд╣рд╡िрд╖्рдпे рдк्рд░ीрдпрддे рджेрд╡ा: рдШृрддं рдоेрдз्рдпं рдпрдеोрдЪ्рдпрддे।" (рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж)
"Gods are pleased with offerings, and ghee is considered pure."

рд╣рд╡рди рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдШी рдЧौ рдШृрдд (Pure Cow Ghee)
рдШी рд╕े рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рдХा рд▓ाрдн рд╕рдорд╕्рдд рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдХृрдкा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।


рд╣рд╡рди рдХे рд╕рдордп рдкूрд░्рд╡ рдпा рдЙрдд्рддрд░ рджिрд╢ा рдоें рдмैрдаें।
рджीрдкрдХ рдИрд╢ाрди рдХोрдг (рдЙрдд्рддрд░-рдкूрд░्рд╡) рдоें рд░рдЦें।
рд╡рд░्рддिрдХा рдХрдкाрд╕, рдХрд▓ाрд╡ा рдпा рдХрдорд▓ рдЧрдЯ्рдЯा рдХी рд╣ो।
рддिрд▓ рдХा рддेрд▓ рдпा рдЧाрдп рдХा рдШी рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै।
рдШृрдд рдЖрд╣ुрддि рд╕рднी рджोрд╖ों рдХो рджूрд░ рдХрд░ рдкुрдг्рдп рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै।

ЁЯУЦ "рд╣рд╡िрд╖्рдпं рдШृрддрдХं рджेрд╡ा:, рдк्рд░ीрдпंрддे рдпрдЬ्рдЮрд╕ंрд╕्рдХृрддे।" (рдЛрдЧ्рд╡ेрдж)
"The gods are pleased
with offerings, especially of ghee in sacrifices."

 

ЁЯФе рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдПрд╡ं рдЙрдирдХा рдЕрдиुрдкाрдд - рд╡ेрдж, рдкुрд░ाрдг рдПрд╡ं рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा рдЕрдиुрд╕ाрд░ ЁЯФе

(Havan Samagri & Their Proportion as per Vedas, Puranas & Yajna Mimamsa)


ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural References)

ЁЯУЬ "рдпрдЬ्рдЮो рд╡ै рд╡िрд╢ुрдж्рдзिрдХрд░ः, рд╣рд╡िः рд╕рджा рд╕ुрдоंрдЧрд▓рдо्।
рддिрд▓ाः рдЬौः рдЪ рд╕рдоं рдж्рд░рд╡्рдпं, рдШृрддं рдЪ рд╣рд╡िрд░ुрдд्рддрдордо्॥" (рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж 3.45)

"рдпрдЬ्рдЮ рд╢ुрдж्рдзिрдХрд░рдХ рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдоंрдЧрд▓рдХाрд░ी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП। рдЬौ, рддिрд▓ рдФрд░ рдШी рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЖрд╣ुрддि рдж्рд░рд╡्рдп рд╣ैं।"


ЁЯУЬ "рдШृрддं рддु рд╕рд░्рд╡рдпрдЬ्рдЮेрд╖ु рдоुрдЦ्рдпं рдк्рд░ोрдХ्рддं рд╕рдиाрддрдирдо्।
рддिрд▓ाः рдЬौः рдЪ рд╣рд╡िрд░्рдж्рд░рд╡्рдпं рдпрдеाрдпोрдЧ्рдпं рдк्рд░рджीрдпрддे॥" (рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг 235.12)

"рд╕рднी рдпрдЬ्рдЮों рдоें рдШी рдоुрдЦ्рдп рдЖрд╣ुрддि рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╣ै।

рддिрд▓ рдФрд░ рдЬौ рднी рдпрдЬ्рдЮ рд╣ेрддु рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ैं, рдФрд░ рдЗрди्рд╣ें рдЙрдЪिрдд рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рдоिрд▓ाрдиा рдЪाрд╣िрдП।"


ЁЯУЬ "рддिрд▓ाः рдЬौः рдЪ рдпः рд╕рдо्рдпрдЧ्, рдЪрддुрд░्рдеांрд╢ेрди рдоिрд╢्рд░िрддाः।
рдШृрддं рдЪ рдпрдеाрдпोрдЧ्рдпं рддु, рд╕ рдпрдЬ्рдЮः рдлрд▓рджो рднрд╡ेрдд्॥"
(рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा 4.7)

"рддिрд▓ рдФрд░ рдЬौ рдХो рдЙрдЪिрдд рдЕрдиुрдкाрдд (1:4) рдоें рдоिрд▓ाрдХрд░ рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рдпрдЬ्рдЮ рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै। рдШी рдХो рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рдоिрд▓ाрдпा рдЬाрдП।"


ЁЯХЙрд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХा рдЕрдиुрдкाрдд (Proportion of Havan Ingredients) ЁЯХЙ

1 рднाрдЧ рдХाрд▓े рддिрд▓ (Black Sesame Seeds)
4 рднाрдЧ рдЬौ (Barley) рддिрд▓ рдХी рдоाрдд्рд░ा рд╕े 4 рдЧुрдиा рдЕрдзिрдХ।
4 рднाрдЧ рдЪाрд╡рд▓ (Rice) рдЬौ рдХे рдмрд░ाрдмрд░।
рдШी (Ghee) рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░, рддाрдХि рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рдоिрд╢्рд░िрдд рд╣ो рд╕рдХे।

ЁЯУЦ "рддिрд▓ः рдЪрддुрд░्рдеांрд╢ं рдЬौः, рддрддोрд╜рд░्рдзं рдЪ рд╣рд╡िрд░्рдж्рд░рд╡्рдпрдо्।" (рдЧौрддрдо рдзрд░्рдорд╕ूрдд्рд░ 3.21)
"
рддिрд▓ рдХा рдПрдХ рднाрдЧ, рдЬौ рдЪाрд░ рднाрдЧ, рдФрд░ рдШी рдЖрдзे рднाрдЧ рдХे рдЕрдиुрдкाрдд рдоें рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।"


    рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХा рд╕рд╣ी рдЕрдиुрдкाрдд 1 рднाрдЧ рддिрд▓, 4 рднाрдЧ рдЬौ, 4 рднाрдЧ рдЪाрд╡рд▓, рдФрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдиुрд╕ाрд░ рдШी।
    рдШी рд╕рднी рдпрдЬ्рдЮों рдоें рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдоाрдд्рд░ा рдпрдЬ्рдЮ рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╣ोрддी рд╣ै।
    рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рд╕рд╣ी рдЕрдиुрдкाрдд рд╕े рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдпрдЬ्рдЮ рдЕрдзिрдХ рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯЩП "рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕рдо्рдордд рд╡िрдзि рд╕े рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।"
ЁЯЩП "Performing havan as per scriptures grants the highest benefits."

рд╣рд╡рди рдоें рдЖрдо (рдЖрдо्рд░) рдХी рд▓рдХрдб़ी рд╡рд░्рдЬिрдд рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг ЁЯФе

(Mango Wood Should Not Be Used for Havan – Scriptural References)

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural References on Forbidden & Approved Woods)

ЁЯУЬ "рди рдпрдЬ्рдЮे рдЖрдо्рд░рдХाрд╖्рдаं рд╕्рдпाрдд्, рддрджрдЧ्рдиिः рджोрд╖рдХाрд░рдХः।

рдзूрдоो рд╡ै рдкाрдкрд╕ंрдпुрдХ्рддः, рди рд╣рд╡्рдпं рддेрди рд╕िрдз्рдпрддि॥" (рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा 5.12)

 

"рдпрдЬ्рдЮ рдоें рдЖрдо्рд░ (рдЖрдо) рдХी рд▓рдХрдб़ी рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП,

 рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рд╕े рдЕрдЧ्рдиि рджोрд╖ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдзुрдЖँ рдкाрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै

рдФрд░ рдЖрд╣ुрддि рд╕рдлрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрддी।"

ЁЯУЬ "рдЖрдо्рд░ं рдХुрдаाрд░рд╕ंрдпुрдХ्рддं, рди рдпрдЬ्рдЮे рд╢्рд░ेрдпрд╕्рдХрд░ं рднрд╡ेрдд्।

рдкрд▓ाрд╢ाрд╢्рд╡рдд्рдерд╕ंрдпुрдХ्рддं, рдпрдЬ्рдЮाрдп рд╢ुрднрджाрдпрдХрдо्॥" (рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг 250.8)

 

"рдХрдЯे рд╣ुрдП рдЖрдо рдХे рдкेрдб़ рдХी рд▓рдХрдб़ी рдпрдЬ्рдЮ рдХे рд▓िрдП рдЙрдЪिрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддी।

 рдЗрд╕рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкрд▓ाрд╢ рдФрд░ рдкीрдкрд▓ рдХी рд▓рдХрдб़ी рдпрдЬ्рдЮ рдХे рд▓िрдП рд╢ुрдн рдлрд▓рджाрдпрдХ рд╣ोрддी рд╣ै।"

ЁЯУЬ "рди рдЖрдо्рд░рдХाрд╖्рдаं рдк्рд░рдпोрдЬ्рдпं, рди рдЪ рджूрд░्рд╡ा рд╕рдоाрд╣िрддाः।

рд╡ृрдХ्рд╖ाрд╢्рдЪ рдпрдЬ्рдЮрд╕ंрдпुрдХ्рддाः, рддे рдпрдЬ्рдЮाрдп рдк्рд░рд╢рд╕्рдпрддे॥" (рдЧौрддрдо рдзрд░्рдорд╕ूрдд्рд░ 6.14)

 "рдЖрдо рдХी рд▓рдХрдб़ी рдФрд░ рджूрд░्рд╡ा (рдШाрд╕) рдпрдЬ्рдЮ рдоें рд╡рд░्рдЬिрдд рд╣ै।

рдХेрд╡рд▓ рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╕рдо्рдордд рдкेрдб़ों рдХी рд▓рдХрдб़ी рдпрдЬ्рдЮ рдоें рдЙрдкрдпोрдЧ рдХी рдЬाрдиी рдЪाрд╣िрдП।"

рд╣рд╡рди рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд▓рдХрдб़िрдпाँ (Approved Woods for Havan)

ЁЯУЬ рд╡ेрдж рдПрд╡ं рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдпрдЬ्рдЮोрдкрдпुрдХ्рдд рд▓рдХрдб़ी:

1  рдкीрдкрд▓ (Ashvattha) – рдЕрдд्рдпंрдд рдкрд╡िрдд्рд░ рдФрд░ рд╕рднी рджेрд╡рддाрдУं рдХो рдк्рд░िрдп।

2  рдкрд▓ाрд╢ (Flame of the Forest) – рдЕрдЧ्рдиि рдХा рдк्рд░рддीрдХ, рд╢्рд░ेрд╖्рда рдпрдЬ्рдЮीрдп рд▓рдХрдб़ी।

3  рдмрдб़/рд╡рдЯ (Banyan) – рдпрдЬ्рдЮ рдХो рджीрд░्рдШाрдпु рдФрд░ рдлрд▓рджाрдпी рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП।

4  рд╕ंрджрд▓ (Sandalwood) – рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕ुрдЧंрдз рдпрдЬ्рдЮ рдоें рд╢ुрднрддा рд▓ाрддी рд╣ै।

5  рдЧूрд▓рд░ (Cluster Fig) – рд╢ुрдж्рдзिрдХрд░рдг рд╣ेрддु рд╢्рд░ेрд╖्рда।

6  рд╢рдоी (Prosopis cineraria) – рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╣рд╡рди рдПрд╡ं рдпрдЬ्рдЮों рдоें рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп।

❌ рд╣рд╡рди рдоें рд╡рд░्рдЬिрдд рд▓рдХрдб़िрдпाँ (Woods Forbidden for Havan)

ЁЯФ╗ рдЖрдо (Mango Wood) – рдЕрд╢ुрдж्рдз рдзुрдЖँ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рддा рд╣ै, рдпрдЬ्рдЮ рдиिрд╖्рдлрд▓ рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।

ЁЯФ╗ рдиीрдо (Neem Wood) – рдХрдб़рд╡ा рдзुрдЖँ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рддा рд╣ै, рджोрд╖рдХाрд░рдХ।

ЁЯФ╗ рдмрдмूрд▓ (Acacia) – рдЙрдЧ्рд░рддा рдмрдв़ाрдиे рд╡ाрд▓ा, рдпрдЬ्рдЮ рдоें рдиिрд╖ेрдз।

ЁЯФ╗ рд╕ूрдЦी рд╡ рд╕рдб़ी-рдЧрд▓ी рд▓рдХрдб़ी рдпрдЬ्рдЮ рдХो рдЕрд╢ुрдж्рдз рдХрд░ рджेрддी рд╣ै।

ЁЯФе рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ (Conclusion) ЁЯФе

рд╣рд╡рди рдоें рдЖрдо рдХी рд▓рдХрдб़ी (Mango Wood) рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╡рд░्рдЬिрдд рд╣ै।

рдкीрдкрд▓, рдкрд▓ाрд╢, рдмрдб़, рдЪंрджрди, рд╢рдоी рдЖрджि рд▓рдХрдб़िрдпाँ рдпрдЬ्рдЮ рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрдо рд╣ैं।

рд╢ुрдж्рдз рдПрд╡ं рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╕рдо्рдордд рд▓рдХрдб़ी рд╕े рд╣ी рдпрдЬ्рдЮ рдХा рдкूрд░्рдг рдлрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।

рдЕрд╢ुрдж्рдз рд▓рдХрдб़ी рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рдпрдЬ्рдЮ рдиिрд╖्рдлрд▓ рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рджोрд╖ рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।

 

ЁЯЩП "рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╕рдо्рдордд рд╡िрдзि рд╕े рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।"

ЁЯЩП "Performing havan as per scriptures grants the highest benefits."

рд╣рд╡рди рдоें рди्рдпूрдирддрдо рдЖрд╣ुрддि рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг ЁЯФе(Minimum Number of Ahutis Required in Havan – Scriptural References)


ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural References on Minimum Ahutis)

ЁЯУЬ "рдд्рд░िрд░ाрд╣ुрддिрд░्рд╡िрдиा рдпрдЬ्рдЮः, рдиिрд╖्рдлрд▓ः рдкрд░िрдХीрд░्рддिрддः।
рджрд╢рд╕ंрдЦ्рдпा рддु рдпрдЬ्рдЮेрд╖ु, рдлрд▓рджाрдпि рд╕рджा рднрд╡ेрдд्॥" (рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा 6.18)


"
рддीрди рдЖрд╣ुрддि рдХे рдмिрдиा рдпрдЬ्рдЮ рдиिрд╖्рдлрд▓ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрджि рджрд╕ рдЖрд╣ुрддि рджी рдЬाрдПँ, рддो рдпрдЬ्рдЮ рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै।"


ЁЯУЬ "рдПрдХो рд╡ा рдкंрдЪ рд╡ा рдпрдЬ्рдЮे, рд╕рдк्рдд рд╡ा рджрд╢ рд╡ा рдкुрдиः।
рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ीрдиं рддु рдпрдЬ्рдЮрд╕्рдп, рди рд╕्рдпाрдд् рдкुрдг्рдпрд╡рд░्рдзрдирдо्॥" (рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг 251.7)


"
рдпрдЬ्рдЮ рдоें рдХрдо рд╕े рдХрдо 1, 5, 7 рдпा 10 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдпрджि рдЗрди рд╕ंрдЦ्рдпाрдУं рд╕े рдХрдо рд╣ो, рддो рдпрдЬ्рдЮ рдкुрдг्рдпрдХाрд░рдХ рдирд╣ीं рд╣ोрддा।"


ЁЯУЬ "рджрд╢ाрд╣ुрддिः рдпрдЬ्рдЮрд╢्рд░ेрд╖्рдаा, рд╢рддाрд╣ुрддिः рд╡िрд╢ेрд╖рддः।
рд╕рд╣рд╕्рд░ाрд╣ुрддि рд╕рдо्рдпрдХ् рдпрдЬ्рдЮे, рд╕рд░्рд╡рдкाрдкं рдк्рд░рдгрд╢्рдпрддि॥" (рдЧौрддрдо рдзрд░्рдорд╕ूрдд्рд░ 7.12)


"10
рдЖрд╣ुрддि рд╢्рд░ेрд╖्рда рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं, 100 рдЖрд╣ुрддि рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ैं рдФрд░ 1000 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рднी рдкाрдк рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।"


   рд╣рд╡рди рдоें рди्рдпूрдирддрдо рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЖрд╣ुрддि (Minimum Required Ahutis in Havan)

рди्рдпूрдирддрдо (Minimum) – 3 рдЖрд╣ुрддि (рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмिрдиा рдЗрд╕рдХे рдпрдЬ्рдЮ рдиिрд╖्рдлрд▓ рд╣ै)।
рд╢्рд░ेрд╖्рда (Best) – 10 рдЖрд╣ुрддि (рдлрд▓рджाрдпी рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै)।
рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ (Special) – 108 рдЖрд╣ुрддि (рд╡िрд╢ेрд╖ рд▓ाрднрдХाрд░ी)।
рдЙрдд्рддрдо (Highest) – 1000 рдЖрд╣ुрддि (рд╕рд░्рд╡рдкाрдк рдиाрд╢рдХ)।


   рдХрдо рд╕े рдХрдо 3 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै।
   10 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рдпрдЬ्рдЮ рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддा рд╣ै।

 ЁЯФе 24, 27,31, рдФрд░ 54 рдЖрд╣ुрддि рдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг

(Scriptural References for 24, 27,31, and 54 Ahutis in Havan)

  27 рдЖрд╣ुрддि (Saptavimshati Ahuti) –
ЁЯФ╣ рдЧ्рд░рд╣ рджोрд╖ рдиिрд╡ाрд░рдг рдХे рд▓िрдП।
ЁЯФ╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдХृрдкा рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ेрддु।
ЁЯФ╣ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЙрди्рдирддि рдХे рд▓िрдП।

31 рдЖрд╣ुрддि (Ekatrimshat Ahuti) –
ЁЯФ╣ рд╡िрдШ्рди рдмाрдзा рдиिрд╡ाрд░рдг рд╣ेрддु।
ЁЯФ╣ рдпрдЬ्рдЮ рдХो рдкूрд░्рдг рдлрд▓рджाрдпी рдмрдиाрдиे рд╣ेрддु।
ЁЯФ╣ рд╕рдорд╕्рдд рд╢ुрдн рдХाрд░्рдпों рдоें

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural References on 31 & 27 Ahutis)

ЁЯУЬ "рд╕рдк्рддрд╡िंрд╢рдд्рдпाрд╣ुрддिः рдк्рд░ोрдХ्рддा, рд╡िрд╢ेрд╖ं рдпрдЬ्рдЮрд╕ाрдзрдиे।
рдПрдХрдд्рд░िंрд╢рдд् рддु рдпा рдЬाрддा, рддрдд्рдлрд▓ं рдмрд╣ु рдХीрд░्рддिрддрдо्॥" (рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा 7.14)

"27 рдЖрд╣ुрддि рдпрдЬ्рдЮ рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै। рдпрджि 31 рдЖрд╣ुрддि рджी рдЬाрдПँ, рддो рдЗрд╕рдХा рдлрд▓ рдЕрдд्рдпंрдд рдкुрдг्рдпрджाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।"


ЁЯУЬ "рдд्рд░िंрд╢рдд् рдПрдХं рд╡ा рд╣рд╡्рдпं, рд╕рдк्рддрд╡िंрд╢рддि рд╕ंрдЦ्рдпрдпा।
рд╕рд░्рд╡рдХрд░्рдордгि рдпрдЬ्рдЮрд╕्рдп, рдкुрдг्рдпрд╡ृрдж्рдзि рд╡िрдзीрдпрддे॥" (рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг 252.5)

"рдпрдЬ्рдЮ рдоें 31 рдпा 27 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рднी рдХाрд░्рдп рд╕рдлрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдкुрдг्рдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै।"


ЁЯУЬ "рд╕рдк्рддрд╡िंрд╢рддि рд╣рд╡्рдпेрди, рдЧ्рд░рд╣рдкीрдбा рд╡िрдирд╢्рдпрддि।
рдПрдХрдд्рд░िंрд╢рдд् рддु рдХृрдд्рд╡ा, рд╕рд░्рд╡рд╡िрдШ्рдиाः рдк्рд░рд╢ाрдо्рдпрддि॥" (рдЧौрддрдо рдзрд░्рдорд╕ूрдд्рд░ 8.16)
"
27 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рдЧ्рд░рд╣ рджोрд╖ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ 31 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рдорд╕्рдд рд╡िрдШ्рди рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।"


 31 рдФрд░ 27рдЖрд╣ुрддि рдХा рдорд╣рдд्рд╡ (Significance of 31 and 27 Ahutis)

 (Scriptural References on 24, 27,31 & 54 Ahutis)

ЁЯУЬ "рдЪрддुрд░्рд╡िंрд╢рдд्рдпाрд╣ुрддिः рд╕्рдпाрдд्, рд╡ैрд╖्рдгрд╡े рдпрдЬ्рдЮрд╕ाрдзрдиे।
рдПрдХрдд्рд░िंрд╢рдд् рддु рдпा рдЬाрддा, рд╢िрд╡рдкूрдЬाрдпां рд╡िрд╢ेрд╖рддः॥
рдЪрддुрд░्рджрд╢ рдкंрдЪाрд╢рдЪ्рдЪ, рдЧ्рд░рд╣рд╢ाрди्рддौ рдк्рд░рд╢рд╕्рдпрддे॥" (рдпрдЬ्рдЮ рдоीрдоांрд╕ा 7.18)

"24 рдЖрд╣ुрддि рд╡ैрд╖्рдгрд╡ рдпрдЬ्рдЮ рдоें рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдоाрдиी рдЬाрддी рд╣ै।

 31 рдЖрд╣ुрддि рд╢िрд╡ рдкूрдЬрди рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдкुрдг्рдпрдХाрд░ी рд╣ोрддी рд╣ै। 54 рдЖрд╣ुрддि рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрдо рдоाрдиी рдЧрдИ рд╣ै।"


ЁЯУЬ "рдд्рд░िंрд╢рдд् рдПрдХं рд╣рд╡ं рдХृрдд्рд╡ा, рд╕рдк्рддрд╡िंрд╢рддि рд╕ंрдЦ्рдпрдпा।
рдЪрддुःрдкंрдЪाрд╢рджाрд╣ुрддि:, рд╕рд░्рд╡рд╡िрдШ्рдирдиिрд╡ाрд░рдгрдо्॥" (рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг 252.6)

"31 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рдорд╕्рдд рдХाрд░्рдп рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддे рд╣ैं।

27 рдЖрд╣ुрддि рд╢ुрдн рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ 54 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рднी рд╡िрдШ्рди рджूрд░ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।"


ЁЯУЬ "рдЪрддुрд░्рд╡िंрд╢рддि рд╣рд╡्рдпेрди, рдзрдирдзाрди्рдпं рдк्рд░рд╡рд░्рдзрддे।
рдПрдХрдд्рд░िंрд╢рдд् рддु рдХृрдд्рд╡ा, рд╕рд░्рд╡рдХाрд░्рдпं рдк्рд░рд╕िрдз्рдпрддि॥
рдЪрддुःрдкंрдЪाрд╢рджाрд╣ुрддि:, рдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮेрд╖ु рдХीрд░्рддिрддा॥" (рдЧौрддрдо рдзрд░्рдорд╕ूрдд्рд░ 8.19)

"24 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рдзрди рдФрд░ рдзाрди्рдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै। 31 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рднी рдХाрд░्рдп рд╕рдлрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं। 54 рдЖрд╣ुрддि рдмрдб़े рдпрдЬ्рдЮों рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдХी рдЬाрддी рд╣ै।"


 24, 31 рдФрд░ 54 рдЖрд╣ुрддि рдХा рдорд╣рдд्рд╡ (Significance of 24, 31, and 54 Ahutis)

24 рдЖрд╣ुрддि (Chaturvimshati Ahuti) –
ЁЯФ╣ рд╢्рд░ीрд╡िрд╖्рдгु рдФрд░ рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдкूрдЬрди рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддी рд╣ै।
ЁЯФ╣ рдзрди, рд╕ुрдЦ, рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрдо।
ЁЯФ╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╕ंрддाрди рдк्рд░ाрдк्рддि рдФрд░ рдШрд░ рдХी рд╕рдоृрдж्рдзि рд╣ेрддु।

31 рдЖрд╣ुрддि (Ekatrimshat Ahuti) –
ЁЯФ╣ рд╢िрд╡ рдкूрдЬрди рдФрд░ рд░рдХ्рд╖ा рд╣ेрддु।
ЁЯФ╣ рд╡िрдШ्рди рдФрд░ рдмाрдзाрдУं рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП।
ЁЯФ╣ рдХाрд░्рдп рд╕िрдж्рдзि рдПрд╡ं рд╕рдлрд▓рддा рд╣ेрддु।

54 рдЖрд╣ुрддि (Chatushpanchaashat Ahuti) –
ЁЯФ╣ рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि, рд╡िрд╢ेрд╖ рдкूрдЬा рдПрд╡ं рдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮों рдоें।
ЁЯФ╣ рдкिрддृ рджोрд╖ рдиिрд╡ाрд░рдг рдФрд░ рдкाрдкों рдХे рдк्рд░ाрдпрд╢्рдЪिрдд рдХे рд▓िрдП।
ЁЯФ╣ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрдШ्рди, рд░ोрдЧ, рдФрд░ рдХрд╖्рдЯों рдХे рдиाрд╢ рд╣ेрддु।


ЁЯФе рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ (Conclusion) ЁЯФе

    24 рдЖрд╣ुрддि рдзрди-рд╕ंрдкрдд्рддि рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрдо рд╣ै।
   27 рдЖрд╣ुрддि рдЧ्рд░рд╣ рджोрд╖ рдиिрд╡ाрд░рдг рдФрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдкूрдЬा рдХे рд▓िрдП рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै।
 31 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╡िрдШ्рди рдФрд░ рдмाрдзाрдПँ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं।
 рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдпрдЬ्рдЮ рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП 27 рдпा 31 рдЖрд╣ुрддि рджेрдиा рдкुрдг्рдпрджाрдпрдХ рдмрддाрдпा рдЧрдпा рд╣ै।

 31 рдЖрд╣ुрддि рд╡िрдШ्рди рдиिрд╡ाрд░рдг рдФрд░ рдХाрд░्рдпрд╕िрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╣ै।
 54 рдЖрд╣ुрддि рдорд╣ाрдпрдЬ्рдЮों рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рдЧ्рд░рд╣ рджोрд╖ рдиाрд╢рдХ рдоाрдиी рдЧрдИ рд╣ै।
 108 рдЖрд╣ुрддि рд╡िрд╢ेрд╖ рдлрд▓рджाрдпी рд╣ोрддी рд╣ै।
 1000 рдЖрд╣ुрддि рдХрд░рдиे рд╕े рд╕рднी рдкाрдкों рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрддा рд╣ै।
   рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕рдо्рдордд рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдЖрд╣ुрддि рджेрдиे рд╕े рдпрдЬ्рдЮ рдХा рдкूрд░्рдг рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।

===============================================

1. рдЖрд╣ुрддि рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि (Ahuti for Graha Shanti)

ЁЯФ╣ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдпрджि рдХिрд╕ी рдЬाрддрдХ рдХे рдЧ्рд░рд╣ рдЕрд╢ुрдн рдлрд▓ рджे рд░рд╣े рд╣ों, рддो рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि рд╣рд╡рди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯФ╣ According to scriptures, if a person’s planets are giving inauspicious results, then performing a Graha Shanti Havan is necessary.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рдЧ्рд░рд╣ाрдгां рдкीрдбрдпा рдЬाрдпрддे рджुःрдЦрдо्" (рдмृрд╣рдд् рдкाрд░ाрд╢рд░ рд╣ोрд░ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░)

"рд╣рд╡िрд╖ा рдк्рд░ीрдгрдпेрдж्рджेрд╡ाрди् рддрддः рд╢ांрддिрд░्рднрд╡िрд╖्рдпрддि।" (рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж 7.70)

рдЕрд░्рде (Meaning): рдЬрдм рдЧ्рд░рд╣ рдХрд╖्рдЯрдХाрд░рдХ рд╣ोрддे рд╣ैं, рддो рдЙрди्рд╣ें рд╢ांрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рд╡рди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдЖрд╣ुрддि рд╕े рд╢ांрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।

(When planets cause suffering, performing a havan pacifies them. Offering oblations to deities brings peace.)

         рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

    рдирд╡рдЧ्рд░рд╣ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬрдб़ी-рдмूрдЯिрдпां, рдЧाрдп рдХा рдШी, рддिрд▓, рдХुрд╢ा, рд╢рдоी рдкрдд्рд░ рдЖрджि।

    Special herbs for Navagraha, cow ghee, sesame seeds, Kusha grass, Shami leaves, etc.

ЁЯУ┐ рдирд╡рдЧ्рд░рд╣ рд╢ांрддि рдоंрдд्рд░ (Navagraha Shanti Mantra):

ЁЯХЙ реР рдм्рд░рд╣्рдо рдоुрд░ाрд░ी рдд्рд░िрдкुрд░ांрддрдХाрд░ी рднाрдиु рд╢рд╢ि рднूрдоिрд╕ुрддो рдмुрдзрд╢्рдЪ।

ЁЯХЙ рдЧुрд░ुрд╢्рдЪ рд╢ुрдХ्рд░ः рд╢рдиिрд░ाрд╣ुрдХेрддрд╡ः рд╕рд░्рд╡े рдЧ्рд░рд╣ा рд╢ांрддि рдХрд░ा рднрд╡ंрддु॥

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. рд╕ाрдоाрди्рдп рджेрд╡-рджेрд╡ рд╣рд╡рди (Samanya Dev-Dev Havan - Agni Sthapana)

ЁЯФ╣ рд╕ाрдоाрди्рдп рд░ूрдк рд╕े рд╕рднी рджेрд╡рддाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдКрд░्рдЬा, рд╕ुрдЦ-рд╢ांрддि рдПрд╡ं рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯФ╣ Performing a general havan for all deities brings positive energy, peace, and good health.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рдЕрдЧ्рдиिрдоीрд│े рдкुрд░ोрд╣िрддं рдпрдЬ्рдЮрд╕्рдп рджेрд╡рдоृрдд्рд╡िрдЬрдо्।" (рдЛрдЧ्рд╡ेрдж 1.1.1)

"I praise Agni, the priest, the divine minister of sacrifice."

       рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

    рдЧंрдЧाрдЬрд▓, рдЧोрдШृрдд, рдиाрд░िрдпрд▓, рдЪाрд╡рд▓, рдЧुрдб़, рддिрд▓ рдЖрджि।

    Ganga water, cow ghee, coconut, rice, jaggery, sesame seeds, etc.

ЁЯУ┐ рдорд╣ाрдоंрдд्рд░ (Mahamantra):

ЁЯХЙ реР рд╕्рд╡ाрд╣ा (рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрд╣ुрддि рдХे рд╕ाрде)

ЁЯХЙ "Om Swaha" (with each offering)

------------------------------------------------------------------------------------------------

3. рджुрд░्рдЧा рджेрд╡ी рдоंрдд्рд░ рд╣рд╡рди рдПрд╡ं рдЖрд╣ुрддि

Durga Devi Mantra Havan & Ahuti

ЁЯФ╣ рджुрд░्рдЧा рджेрд╡ी рдХा рд╣рд╡рди рд╕рдорд╕्рдд рдмाрдзाрдУं, рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╢рдХ्рддिрдпों рдПрд╡ं рджुрдЦों рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै।
ЁЯФ╣ Durga Devi Havan removes all obstacles, negative energies, and sufferings.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):
"
рдпा рджेрд╡ी рд╕рд░्рд╡рднूрддेрд╖ु рд╢рдХ्рддि-рд░ूрдкेрдг рд╕ंрд╕्рдеिрддा। рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै, рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै, рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै рдирдоो рдирдоः॥" (рджेрд╡ी рдорд╣ाрдд्рдо्рдп)
"The goddess who resides in all beings as power, I bow to her repeatedly."

       рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

  • рдХुрдордХुрдо, рд▓ाрд▓ рдЪंрджрди, рдЧुрдб़, рд╢рд╣рдж, рдЧोрдШृрдд, рдмिрд▓्рд╡ рдкрдд्рд░, рд▓ाрд▓ рдлूрд▓।
  • Kumkum, red sandalwood, jaggery, honey, cow ghee, Bilva leaves, red flowers.

ЁЯУ┐ рджुрд░्рдЧा рджेрд╡ी рд╣рд╡рди рдоंрдд्рд░ (Durga Devi Havan Mantra):
ЁЯХЙ реР рдРं рд╣्рд░ीं рдХ्рд▓ीं рдЪाрдоुрдг्рдбाрдпै рд╡िрдЪ्рдЪे рд╕्рд╡ाрд╣ा॥
ЁЯХЙ "Om Aim Hreem Kleem Chamundayai Vichche Swaha."

 рдЖрд╣ुрддि рд╡िрдзि (Ahuti Process):
ЁЯСЙ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрд╣ुрддि рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ рдоंрдд्рд░ рдмोрд▓ें рдФрд░ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЕрдЧ्рдиि рдоें рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░ें।
ЁЯСЙ Chant this mantra with each offering and place the ingredients into the fire.

ЁЯУЦ рдЕрддिрд░िрдХ्рдд рд╣рд╡рди рдоंрдд्рд░ (Additional Havan Mantras):
ЁЯФ╣ реР рджुं рджुрд░्рдЧाрдпै рдирдоः рд╕्рд╡ाрд╣ा॥
ЁЯФ╣ реР рдХाрдд्рдпाрдпрдиाрдпै рд╕्рд╡ाрд╣ा॥
ЁЯФ╣ реР рдЬрдЧрджंрдмाрдпै рдирдоः рд╕्рд╡ाрд╣ा॥

ЁЯЩП "рджुрд░्рдЧा рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рд╕े рд╢рдд्рд░ुрдиाрд╢, рд░ोрдЧ рдиिрд╡ाрд░рдг, рдзрди, рд╕ुрдЦ-рд╕рдоृрдж्рдзि рдПрд╡ं рд╡िрдЬрдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।"
ЁЯЩП "Performing Durga Havan grants victory over enemies, removes diseases, and bestows wealth, happiness, and prosperity."

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

4. рд╡िрд╖्рдгु рдоंрдд्рд░ рд╕े рд╣рд╡рди (Vishnu Mantra Se Havan)

ЁЯФ╣ рд╡िрд╖्рдгु рд╣рд╡рди рд╕े рдзрди, рд╕ुрдЦ, рд╕рдоृрдж्рдзि рдФрд░ рд╕ौрднाрдЧ्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯФ╣ A Vishnu Havan bestows wealth, happiness, prosperity, and good fortune.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рд╕рд░्рд╡ं рд╡िрд╖्рдгुрдордпं рдЬрдЧрдд्।"

"The entire universe is pervaded by Lord Vishnu."

       рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

    рддुрд▓рд╕ी рдкрдд्рд░, рдЧंрдЧाрдЬрд▓, рдкंрдЪрдоेрд╡ा, рдХेрд╕рд░, рдЧोрдШृрдд।

    Tulsi leaves, Ganga water, mixed dry fruits, saffron, cow ghee.

ЁЯУ┐ рд╡िрд╖्рдгु рдоंрдд्рд░ (Vishnu Mantra):

ЁЯХЙ реР рдирдоो рднрдЧрд╡рддे рд╡ाрд╕ुрджेрд╡ाрдп рд╕्рд╡ाрд╣ा॥

ЁЯХЙ "Om Namo Bhagavate Vasudevaya Swaha."

----------------------------------------------------------------------------------

5. рд░ुрдж्рд░ाрднिрд╖ेрдХ рдПрд╡ं рд╣рд╡рди (Rudra Abhishek & Havan)

ЁЯФ╣ рд╢िрд╡ рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕े рд╕рдорд╕्рдд рдкाрдкों рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрддा рд╣ै, рд╕рднी рджोрд╖ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ैं।

ЁЯФ╣ Worshipping Lord Shiva destroys all sins and removes all doshas (defects).

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рдирдоो рд╣िрд░рдг्рдпрдмाрд╣рд╡े рд╕ेрдиाрди्рдпे рджिрд╢ां рдЪ рдкрддрдпे рдирдоः।" (рдпрдЬुрд░्рд╡ेрдж 16.1)

"Salutations to the golden-armed Rudra, the leader of warriors and the Lord of directions."

       рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

    рдмिрд▓्рд╡ рдкрдд्рд░, рдкंрдЪрдЧрд╡्рдп, рдзрддूрд░ा, рд╢рд╣рдж, рдЧोрдШृрдд।

    Bilva leaves, Panchagavya (five cow-derived items), Datura flower, honey, cow ghee.

ЁЯУ┐ рдорд╣ाрдоृрдд्рдпुंрдЬрдп рдоंрдд्рд░ (Mahamrityunjaya Mantra):

ЁЯХЙ реР рдд्рд░्рдпрдо्рдмрдХं рдпрдЬाрдорд╣े рд╕ुрдЧрди्рдзिं рдкुрд╖्рдЯिрд╡рд░्рдзрдирдо्।

ЁЯХЙ рдЙрд░्рд╡ाрд░ुрдХрдоिрд╡ рдмрди्рдзрдиाрди् рдоृрдд्рдпोрд░्рдоुрдХ्рд╖ीрдп рдоाрдоृрддाрдд्॥

ЁЯХЙ "Om Tryambakam Yajamahe Sugandhim Pushtivardhanam, Urvarukamiva Bandhanan Mrityor Mukshiya Maamritat."

ЁЯФ▒ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ (Conclusion) ЁЯФ▒

рд╢ुрдн рдоुрд╣ूрд░्рдд рдПрд╡ं рдЙрдЪिрдд рд╡िрдзि рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣рд╡рди рдЕрдд्рдпंрдд рд╢ुрднрдлрд▓рджाрдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।

рджूрд░्рд╡ा рджेрд╡ी рдоंрдд्рд░ рд╣рд╡рди (Durva Devi Mantra Havan)

ЁЯФ╣ рджूрд░्рд╡ा рджेрд╡ी (рдЧрдгेрд╢ рдк्рд░िрдп рджूрд░्рд╡ा) рдХी рдХृрдкा рд╕े рдмाрдзाрдУं рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрддा рд╣ै।

ЁЯФ╣ Worshipping Durva Devi (sacred grass dear to Lord Ganesha) removes obstacles.

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рдЧрдгाрдзिрдкं рдкूрдЬрдпिрдд्рд╡ा рджूрд░्рд╡ां рджрджाрддि рдпो рдирд░ः। рд╕ рднрд╡ेрдд् рд╕рд░्рд╡рд╕िрдж्рдзाрдиाрдо् рдЕрдзिрдкः рдкृрдеिрд╡ी рддрд▓े॥" (рдЧрдгेрд╢ рдкुрд░ाрдг)

"One who offers Durva grass to Lord Ganesha attains success in all endeavors."

        рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी (Havan Samagri):

    рджूрд░्рд╡ा рдШाрд╕, рдЧोрдШृрдд, рдЧुрдб़, рдЪंрджрди।

    Durva grass, cow ghee, jaggery, sandalwood.

ЁЯУ┐ рджूрд░्рд╡ा рджेрд╡ी рдоंрдд्рд░ (Durva Devi Mantra):

ЁЯХЙ реР рд╢्рд░ीं рд╣्рд░ीं рдХ्рд▓ीं рджुрд░्рд╡ाрджेрд╡्рдпै рдирдоः рд╕्рд╡ाрд╣ा॥

ЁЯХЙ "Om Shreem Hreem Kleem Durva Devyai Namah Swaha."

Performing a havan at an auspicious time and with proper rituals brings immense benefits.

 ЁЯЩП "рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕рдо्рдордд рд╡िрдзि рд╕े рд╣рд╡рди рдХрд░рдиे рдкрд░ рдЕрдзिрдХрддрдо рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।"
ЁЯЩП "Performing havan according to scriptures brings the greatest benefits."

ЁЯУЦ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдк्рд░рдоाрдг (Scriptural Reference):

"рд╣рд╡िрд╖्рдпे рдк्рд░ीрдпрддे рджेрд╡ा:" (рдЕрдерд░्рд╡рд╡ेрдж)

"The gods are pleased by sacrificial offerings."

 

рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХी рдЧूреЭ рдмाрддे ,рдХिрд╕рдХी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрдм рдХрд░े

рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХ्рдпों рдХैрд╕े рдХрд░े? рдкिрддृ рджोрд╖ ,рд░ाрд╣ू ,рд╕рд░्рдк рджोрд╖ рд╢ांрддि ?рддрд░्рдкрдг? рд╡िрдзि             рд╢्рд░ाрдж्рдз рдиाрдоा - рдкंрдбिрдд рд╡िрдЬेंрдж्рд░ рдХुрдоाрд░ рддिрд╡ाрд░ी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрдм рдирд╣ीं рдХрд░ें :   рез. рдоृрдд्рдпु рдХे рдк्рд░рдердо рд╡рд░्рд╖ рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░े ।   реи. рдкूрд░्рд╡ाрди्рд╣ рдоें рд╢ुрдХ्рд▓्рдкрдХ्рд╖ рдоें рд░ाрдд्рд░ी рдоें рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдЬрди्рдорджिрди рдоें рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП ।   рей. рдХुрд░्рдо рдкुрд░ाрдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдЧ्рдиि рд╡िрд╖ рдЖрджि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрдд्рдорд╣рдд्рдпा рдХрд░рддा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдиिрдоिрдд्рдд рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рддрд░्рдкрдг рдХा рд╡िрдзाрди рдирд╣ीं рд╣ै । рек. рдЪрддुрджрд░्рд╢ी рддिрдеि рдХी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП , рдЗрд╕ рддिрдеि рдХो рдоृрдд्рдпु рдк्рд░ाрдк्рдд рдкिрддрд░ों рдХा рд╢्рд░ाрдж्рдз рджूрд╕рд░े рджिрди рдЕрдоाрд╡рд╕्рдпा рдХो рдХрд░рдиे рдХा рд╡िрдзाрди рд╣ै । рел. рдЬिрдирдХे рдкिрддृ рдпुрдж्рдз рдоें рд╢рд╕्рдд्рд░ рд╕े рдоाрд░े рдЧрдП рд╣ों рдЙрдирдХा рд╢्рд░ाрдж्рдз рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рдХो рдХрд░рдиे рд╕े рд╡े рдк्рд░рд╕рди्рди рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░рдЬрдиों рдкрд░ рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдмрдиाрдП рд░рдЦрддे рд╣ैं ।           рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрдм , рдХ्рдпा рдФрд░ рдХैрд╕े рдХрд░े рдЬाрдирдиे рдпोрдЧ्рдп рдмाрддे           рдХिрд╕ рддिрдеि рдХी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं -  рез. рдЬिрд╕ рддिрдеी рдХो рдЬिрд╕рдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ुрдИ рд╣ै , рдЙрд╕ рддिрдеि рдХो рд╣ी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЪा...

рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХी рдЪौрдкाрдИрдпाँ-рдордиोрдХाрдордиा рдкूрд░рдХ рд╕рд░рд▓ рдоंрдд्рд░ाрдд्рдордХ (ramayan)

*****рдордиोрдХाрдордиा рдкूрд░рдХ рд╕рд░рд▓ рдоंрдд्рд░ाрдд्рдордХ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХी рдЪौрдкाрдИрдпाँ-       рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХे рдПрдХ рдПрдХ рд╢рдм्рдж рдХो рдоंрдд्рд░рдордп рдЖрд╢ुрддोрд╖ рднрдЧрд╡ाрди् рд╢िрд╡ рдиे рдмрдиा рджिрдпा |рдЗрд╕рд▓िрдП рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рд▓िрдП рд╕ुрди्рджрд░рдХाрдг्рдб рдпा рдХाрд░्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд▓िрдП рд▓िрдЦिрдд рдЪौрдкाрдИ рдХा рд╕рдо्рдкुрдЯ рд▓рдЧा рдХрд░ рд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдХा рдкाрда рдХрд░рдиे рд╕े рдордиोрдХाрдордиा рдкूрд░्рдг рд╣ोрддी рд╣ैं | -рд╕ोрдорд╡ाрд░,рдмुрдзрд╡ाрд░,рдЧुрд░ूрд╡ाрд░,рд╢ुрдХ्рд░рд╡ाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓ рдкрдХ्рд╖ рдЕрдерд╡ा рд╢ुрдХ्рд▓ рдкрдХ्рд╖ рджрд╢рдоी рд╕े рдХृрд╖्рдг рдкрдХ्рд╖ рдкंрдЪрдоी рддрдХ рдХे рдХाрд▓ рдоें (рдЪрддुрд░्рдеी, рдЪрддुрд░्рджрд╢ी рддिрдеि рдЫोреЬрдХрд░ )рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░े -   рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдоें рднрдЧрд╡ाрди् рд╢ंрдХрд░рдЬी рдиे рдоाрдирд╕ рдХी рдЪौрдкाрдЗрдпों рдХो рдорди्рдд्рд░-рд╢рдХ्рддि рдк्рд░рджाрди рдХी рд╣ै-рдЗрд╕рд▓िрдпे рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдХी рдУрд░ рдоुрдЦ рдХрд░рдХे рд╢ंрдХрд░рдЬी рдХो рд╕्рдорд░рдг рдХрд░  рдЗрдирдХा рд╕рдо्рдкुрдЯ рд▓рдЧा рдХрд░ рдкреЭे рдпा рдЬрдк резрежрео рдк्рд░рддिрджिрди рдХрд░рддे рд╣ैं рддो резрезрд╡े рджिрди резрежреордЖрд╣ुрддि рджे | рдЕрд╖्рдЯांрдЧ рд╣рд╡рди рд╕ाрдордЧ्рд░ी рез॰ рдЪрди्рджрди рдХा рдмुрд░ाрджा , реи॰ рддिрд▓ , рей॰ рд╢ुрдж्рдз рдШी , рек॰ рдЪीрдиी , рел॰ рдЕрдЧрд░ , рем॰ рддрдЧрд░ , рен॰ рдХрдкूрд░ , рео॰ рд╢ुрдж्рдз рдХेрд╕рд░ , реп॰ рдиाрдЧрд░рдоोрдеा , резреж॰ рдкрдЮ्рдЪрдоेрд╡ा , резрез॰ рдЬौ рдФрд░ резреи॰ рдЪाрд╡рд▓। рез॰ рд╡िрдкрдд्рддि-рдиाрд╢ - “ рд░ाрдЬिрд╡ рдирдпрди рдзрд░ें рдзрдиु рд╕ाрдпрдХ। рднрдЧрдд рдмिрдкрддि рднंрдЬрди рд╕ुрдЦрджाрдпрдХ।। ” реи॰ рд╕ंрдХрдЯ-рдиाрд╢ - “ рдЬौं рдк्рд░рднु рджीрди рджрдпाрд▓ु рдХрд╣ाрд╡ा। рдЖрд░рддि рд╣рд░рди рдмेрдж рдЬрд╕ु рдЧाрд╡ा।। рдЬрдкрд╣िं рдиा...

рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХे рдЕрднिрд╖ेрдХ рдкрджाрд░्рде рд╡िрдкрдд्рддिрдпों рдХे рд╡िрдиाрд╢рдХ рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдп | рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХो рдЕрдкрдиी рд╕рдорд╕्рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдХेрд▓िрдП рдХ्рдпा рдЕрд░्рдкрдг рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП?

рджुрд░्рдЧा рдЬी   рдХे рдЕрднिрд╖ेрдХ рдкрджाрд░्рде рд╡िрдкрдд्рддिрдпों   рдХे рд╡िрдиाрд╢рдХ рдПрдХ рд░рд╣рд╕्рдп | рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХो рдЕрдкрдиी рд╕рдорд╕्рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдХेрд▓िрдП рдХ्рдпा рдЕрд░्рдкрдг рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП ? рдЕрднिрд╖ेрдХ рдХिрд╕ рдкрджाрд░्рде рд╕े рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╣рдо рдХिрд╕ рдордиोрдХाрдордиा рдХो рдкूрд░्рдг рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдПрд╡ं рдЖрдкрдд्рддि рд╡िрдкрдд्рддि рд╕े рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं | рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХो рдЕрд░्рдкिрдд рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ोрддा рд╣ै | рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХा рдЕрднिрд╖ेрдХ рдпा рджुрд░्рдЧा рдХी рдоूрд░्рддि рдкрд░ рдХिрд╕ рдкрджाрд░्рде рдХो рдЕрд░्рдкрдг рдХрд░рдиे рдХे рдХ्рдпा рд▓ाрдн рд╣ोрддे рд╣ैं | рджुрд░्рдЧा рдЬी рд╢рдХ्рддि рдХी рджेрд╡ी рд╣ैं рд╢ीрдШ्рд░ рдкूрдЬा рдпा рдкूрдЬा рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдЕрд░्рдкрдг рдХрд░рдиे рдХे рд╢ुрдн рдЕрд╢ुрдн рдлрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ैं | 1- рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХो рд╕ुрдЧंрдзिрдд рдж्рд░рд╡्рдп рдЕрд░्рдеाрдд рдРрд╕े рдкрджाрд░्рде рдРрд╕े рдкुрд╖्рдк рдЬिрдирдоें рд╕ुрдЧंрдз рд╣ो рдЙрдирдХो рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд╕ुрдЦ рд╢ांрддि рдПрд╡ं рдордиोрдмрд▓ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै | 2- рджूрдз рд╕े рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХा рдЕрднिрд╖ेрдХ рдХрд░рдиे рдкрд░ рдХाрд░्рдпों рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдПрд╡ं рдорди рдоें рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рдмрдв़рддी рд╣ै | 3- рджрд╣ी рд╕े рджुрд░्рдЧा рдЬी рдХी рдкूрдЬा рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╡िрдШ्рдиों рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрддा рд╣ै | рдкрд░ेрд╢ाрдиिрдпों рдоें рдХрдоी рд╣ोрддी рд╣ै | рд╕ंрднाрд╡िрдд рдЖрдкрдд्рддिрдпों рдХा рдЕрд╡рд░ोрдз рд╣ोрддा рд╣ै | рд╕ंрдХрдЯ рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓ рдкाрддा рд╣ै | 4- рдШी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрднिрд╖ेрдХ рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╕рд░्рд╡рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕ुрдЦ рдПрд╡ं рджांрдкрдд्рдп рд╕ुрдЦ рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी...

рд╢्рд░ाрдж्рдз:рдЬाрдирдиे рдпोрдЧ्рдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдмाрддें |

рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХ्рдпा рд╣ै ? “ рд╢्рд░рдж्рдзрдпा рдпрдд рдХृрддं рддाрдд рд╢्рд░ाрдж्рдзं | “ рдЕрд░्рдеाрдд рд╢्рд░рдж्рдзा рд╕े рдХिрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдХрд░्рдо рд╢्рд░ाрдж्рдз рд╣ै | рдЕрдкрдиे рдоाрддा рдкिрддा рдПрд╡ं рдкूрд░्рд╡рдЬो рдХी рдк्рд░рд╕рди्рдирддा рдХे рд▓िрдП рдПрд╡ं рдЙрдирдХे рдЛрдг рд╕े рдоुрдХ्рддि рдХी рд╡िрдзि рд╣ै | рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХ्рдпों рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП   ? рдкिрддृ рдЛрдг рд╕े рдоुрдХ्рддि рдХे рд▓िрдП рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЕрддि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै | рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рдХे рдХुрдкрд░िрдгाрдо ? рдпрджि рдоाрдирд╡ рдпोрдиी рдоें рд╕рдорд░्рде рд╣ोрддे рд╣ुрдП рднी рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЬрди्рдорджाрддा рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं рдпा рдЬिрди рдкूрд░्рд╡рдЬ рдХे рд╣рдо рдЕंрд╢ ( рд░рдХ्рдд , рдЬींрд╕ ) рд╣ै , рдпрджि рдЙрдирдХा рд╕्рдорд░рдг рдпा рдЙрдирдХे рдиिрдоिрдд्рдд рджाрди рдЖрджि рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं , рддो рдЙрдирдХी рдЖрдд्рдоा   рдХो рдХрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै , рд╡े рд░ुрд╖्рдЯ рд╣ोрдХрд░ , рдЕрдкрдиे рдЕंрд╢्рдЬो рд╡ंрд╢рдЬों рдХो рд╢्рд░ाрдк рджेрддे рд╣ैं | рдЬो рдкीреЭी рджрд░ рдкीреЭी рд╕ंрддाрди рдоें рдоंрдж рдмुрдж्рдзि рд╕े рд▓ेрдХрд░ рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдк्рд░рдЧрддि рдЕрд╡рд░ुрдж्рдз рдХрд░ рджेрддे рд╣ैं | рдЬ्рдпोрддिрд╖ рдоें рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЕрдиेрдХ рд╢ाрдк рдпोрдЧ рд╣ैं |   рдХрдм , рдХ्рдпों рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै   ? рдпрджि рд╣рдо   96  рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░   рд╢्рд░ाрдж्рдз   рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рддो рдХрдо рд╕े рдХрдо рдоिрдд्рд░ों рдХे рд▓िрдП рдкिрддा рдоाрддा рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рддिрдеि рдкрд░ рдпрд╣ рдЕрд╢्рд╡рдиी рдоाрд╕ рдЬिрд╕े рдХ्рд╡ांрд░ рдХा рдоाрд╣    рднी рдХрд╣ा рдЬ...

рд╢्рд░ाрдж्рдз рд░рд╣рд╕्рдп рдк्рд░рд╢्рди рд╢ंрдХा рд╕рдоाрдзाрди ,рд╢्рд░ाрдж्рдз : рдЬाрдирдиे рдпोрдЧ्рдп рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдп -рдХрдм,рдХ्рдпों рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрд░े?

рд╕ंрддाрди рдХो рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा, рдЕрд▓्рдкाрдпु рд╕े рдмрдЪाрдЗрдП рд╢्рд░ाрдж्рдз - рдкिрддрд░ों рд╕े рд╡рд░рджाрди рд▓ीрдЬिрдпे рдкंрдбिрдд рд╡िрдЬेंрдж्рд░ рдХुрдоाрд░ рддिрд╡ाрд░ी jyotish9999@gmail.com , 9424446706   рд╢्рд░ाрдж्рдз : рдЬाрдирдиे  рдпोрдЧ्рдп   рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдп -рдХрдм,рдХ्рдпों рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрд░े?  рд╢्рд░ाрдж्рдз рд╕े рдЬुреЬे рд╣рд░ рд╕рд╡ाрд▓ рдХा рдЬрд╡ाрдм | рдкिрддृ рджोрд╖ рд╢ांрддि? рд░ाрд╣ू, рд╕рд░्рдк рджोрд╖ рд╢ांрддि? рд╢्рд░рдж्рдзा рд╕े рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрд░िрдП  рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрдм рдХрд░े? рдХिрд╕рдХो рднोрдЬрди рд╣ेрддु рдмुрд▓ाрдПँ? рдкिрддृ рджोрд╖, рд░ाрд╣ू, рд╕рд░्рдк рджोрд╖ рд╢ांрддि? рддрд░्рдкрдг? рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХ्рдпा рд╣ै? рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рдХे рдХुрдкрд░िрдгाрдо рдХ्рдпा рд╕ंрднाрд╡िрдд рд╣ै? рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рдХे рдХुрдкрд░िрдгाрдо рдХ्рдпा рд╕ंрднाрд╡िрдд рд╣ै? рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЬрдЯिрд▓ рдПрд╡ं рд╕рдмрдХे рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдХी рдирд╣ीं рд╣ै, рдХोрдИ рдЙрдкाрдп ? рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХрдм рд╕े рдк्рд░ाрд░ंрдн рд╣ोрддा рд╣ै ? рдк्рд░рдердо рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрд╕рдХा рд╣ोрддा рд╣ै ? рд╢्рд░ाрдж्рдз, рдХृрд╖्рдг рдкрдХ्рд╖ рдоें рд╣ी рдХ्рдпों рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдиреи рд╢рд╣рд░ों рдоें  рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдХ्рдпा рдЧрдпा рд╢्рд░ाрдж्рдз рд╕рд░्рд╡ोрдкрд░ि рд╣ै ? рддिрдеि рдЕрдоाрд╡рд╕्рдпा рдХ्рдпा рд╣ै ?рд╢्рд░ाрдж्рдж рдХाрд░्рдп ,рдоें рдЗрд╕рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рдХ्рдпों? рдХिрддрдиे рдк्рд░рдХाрд░ рдХे   рд╢्рд░ाрдж्рдз рд╣ोрддे   рд╣ैं рд╡рд░्рд╖ рдоें   рдХिрддрдиे рдЕрд╡рд╕рд░ рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं? рдХрдм  рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрдиा...

рдЧрдгेрд╢ рд╡िрд╕ृрдЬрди рдоुрд╣ूрд░्рдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдорди्рдд्рд░ рдПрд╡ं рд╡िрдзि

28 рд╕िрддंрдмрд░ рдЧрдгेрд╢ рд╡िрд╕рд░्рдЬрди рдоुрд╣ूрд░्рдд рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдорди्рдд्рд░ рдПрд╡ं рд╡िрдзि рдХिрд╕ी рднी рдХाрд░्рдп рдХो рдкूрд░्рдгрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЙрд╕рдХा рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд╕рдоाрдкрди рднी рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЧрдгेрд╢ рдЬी рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдкाрд░्рдеिрд╡ рдкाрд░्рдеिрд╡ (рдоिрдЯрдЯीрдПрд╡ं рдЬрд▓   рддрдд्рд╡ рдиिрд░्рдоिрдд)     рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рдХрд░рдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рджिрдиांрдХ 23 рдХो рдЙрд╕ рдкाрд░्рдеिрд╡ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рд╡िрд╕рд░्рдЬрди рдХिрдпा рдЬाрдиा рдЬ्рдпोрддिрд╖ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╕ुрдпोрдЧ рд╣ै। рдХिрд╕ी рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрдгाрдо рд╢ुрдн , рд╕ुрдЦрдж , рд╣рд░्рд╖рдж рдПрд╡ं рд╕рдлрд▓рддा рдк्рд░рджाрдпрдХ рд╣ो рдпрд╣ рдПрдХ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╣ोрддा рд╣ै।рдХिрд╕ी рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдмाрдзा рд╡्рдпрд╡рдзाрди рдпा рдЕрдиिрд╢्рдЯ рдиा рд╣ो। рдЬ्рдпोрддिрд╖ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд▓рдЧ्рди рдХो рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдк्рд░рджाрди рдХी рдЧрдИ рд╣ै | рд╣ोрд░ा рдоुрд╣ूрд░्рдд рд╕рд░्рд╡рд╢्рд░ेрд╖्рда рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै।     рдЧрдгेрд╢ рдЬी рдХा рд╕ंрдмंрдз рдмुрдзрд╡ाрд░ рджिрди рдЕрдерд╡ा рдмुрдж्рдзि рд╕े рдЬ्рдЮाрди рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрдпों рдПрд╡ं рдмुрдж्рдзि рдПрд╡ं рдЬ्рдЮाрди рдоें рд░ूрдЪि рд╣ै , рдРрд╕े рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рдмुрдз рдХी рд╣ोрд░ा рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ोрдЧी рддрдеा рдЙрдЪ्рдЪ рдкрдж , рдЧрд░िрдоा , рдЧुрд░ुрддा , рдмрдб़рдк्рдкрди , рдЬ्рдЮाрди , рдиिрд░्рдгрдп рджрдХ्рд╖рддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдЧुрд░ु рдХी рд╣ो рд░рд╣ा рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ोрдЧी | рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдЬрд▓ рдоें рд╡िрд╕рд░्рдЬрди рдХाрд░्рдп рд╣ोрддा рд╣ै рдЕрддः рдЪंрдж्рд░ рдХी рд╣ोрд░ा рд╕ाрдоा...

рдЧрдгेрд╢ рднрдЧрд╡ाрди - рдкूрдЬा рдоंрдд्рд░, рдЖрд░рддी рдПрд╡ं рд╡िрдзि

рд╕िрдж्рдзिрд╡िрдиाрдпрдХ рд╡िрдШ्рдиेрд╢्рд╡рд░ рдЧрдгेрд╢ рднрдЧрд╡ाрди рдХी рдЖрд░рддी। рдЖрд░рддी  рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рджेрд╡ा।  рдоाрддा рдЬा рдХी рдкाрд░्рд╡рддी ,рдкिрддा рдорд╣ाрджेрд╡ा । рдПрдХрджंрдд рджрдпाрд╡ंрдд рдЪाрд░ рднुрдЬा рдзाрд░ी।   рдорд╕्рддрдХ рд╕िंрджूрд░ рд╕ोрд╣े рдоूрд╕े рдХी рд╕рд╡ाрд░ी | рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рджेрд╡ा।  рдЕंрдзрди рдХो рдЖँрдЦ  рджेрдд, рдХोрдв़िрди рдХो рдХाрдпा । рдмांрдЭрди рдХो рдкुрдд्рд░ рджेрдд, рдиिрд░्рдзрди рдХो рдоाрдпा । рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рджेрд╡ा।   рд╣ाрд░ рдЪреЭे рдлूрд▓ рдЪреЭे рдУрд░ рдЪреЭे рдоेрд╡ा । рд▓рдб्рдбूрдЕрди рдХा  рднोрдЧ рд▓рдЧे рд╕ंрдд рдХрд░ें рд╕ेрд╡ा।   рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рджेрд╡ा।   рджीрдирди рдХी рд▓ाрдЬ рд░рдЦो ,рд╢рдо्рднू рдкрдд्рд░ рд╡ाрд░ो।   рдордиोрд░рде рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ो।  рдЬाрдП рдмрд▓िрд╣ाрд░ी।   рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рдЬрдп рдЧрдгेрд╢ рджेрд╡ा। рдЖрд╣ुрддि рдоंрдд्рд░ -  реР рдЕंрдЧाрд░рдХाрдп рдирдоः рд╢्рд░ी 108 рдЖрд╣ूрддिрдпां рджेрдиा рд╡िрд╢ेрд╖ рд╢ुрдн рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рдоें рд╢ुрдж्рдз рдШी рд╣ी рджुрд░्рд╡ा рдПрд╡ं рдХाрд▓े рддिрд▓ рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै। рдЕрдЧ्рдиि рдкुрд░ाрдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЧाрдпрдд्рд░ी-      рдоंрдд्рд░ рдУрдо рдорд╣ोрдд рдХाрдп рд╡िрдж्рдорд╣े рд╡рдХ्рд░рддुंрдбाрдп рдзीрдорд╣ि рддрди्рдиो рджंрддी рдк्рд░рдЪोрджрдпाрдд्। рдЧрдгेрд╢ рдкूрдЬрди рдХी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдПрдХ рдЪौрдХिрдпा рдкाрдЯे  рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ें । рд▓ाрд▓ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдпा рдиाрд░ंрдЧी рд╡рд╕्рдд्рд░ рдЙрд╕рдкрд░ рдмिрдЫाрдПं। рдЪाрд╡рд▓ों рд╕े 8рдкрдд्рддी рд╡ाрд▓ा рдХрдорд▓ рдкुрд╖्рдк рд╕्рд╡рд░ूрдк рдмрдиाрдПं। рдЧрдгेрд╢ рдкूрдЬा рдоें рдиाрд░...

рд╢्рд░ाрдж्рдз рд░рд╣рд╕्рдп - рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХ्рдпों рдХрд░े ? рдХрдм рд╢्рд░ाрдж्рдз рдирд╣ीं рдХрд░े ? рдкिंрдб рд░рд╣िрдд рд╢्рд░ाрдж्рдз ?

рд╢्рд░ाрдж्рдз рд░рд╣рд╕्рдп - рдХ्рдпों рдХрд░े , рди рдХрд░े ? рдкिंрдб рд░рд╣िрдд , рдорд╣ाрд▓рдп ? рдХिрд╕ी рднी рдХрд░्рдо рдХा рдкूрд░्рдг рдлрд▓ рд╡िрдзि рд╕рд╣िрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рд╣ी рдоिрд▓рддा рд╣ै | * рд╢्рд░ाрдж्рдз рдоें рдЧाрдп рдХा рд╣ी рджूрдз рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░े |( рд╡िрд╖्рдгु рдкुрд░ाрдг ) | рд╢्рд░ाрдж्рдз рднोрдЬрди рдоें рддिрд▓ рдЕрд╡рд╢्рдп рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░े | рд╢्рд░ाрдж्рдз рдЕрдкрд░िрд╣ाрд░्рдп рд╣ै рдХ्рдпोрдХि - рд╢्рд░ाрдж्рдз рдЕрдкрд░िрд╣ाрд░्рдп - рдЕрд╢्рд╡рдиी рдоाрд╣ рдХे рдХृрд╖्рдг рдкрдХ्рд╖ рддрдХ рдкिрддрд░ рдЕрдд्рдпंрдд рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд╕े рдХрд╖्рдЯ рдХी   рд╕्рдеिрддि рдоें рдЬрд▓ , рддिрд▓ рдХी рдЕрдкрдиी рд╕ंрддाрди рд╕े , рдк्рд░рддिрджिрди рдЖрд╢ा рд░рдЦрддे рд╣ै | рдЕрди्рдпрдеा рджुрдЦी рд╣ोрдХрд░ рд╢्рд░ाрдк рджेрдХрд░ рдЪрд▓े рдЬाрддे рд╣ैं | рд╢्рд░ाрдж्рдз рдЕрдкрд░िрд╣ाрд░्рдп рд╣ै рдХ्рдпोрдХि рдЗрд╕рдХो рдирд╣ीं рдХрд░рдиे рд╕े рдкीреЭी рджрд░ рдкीреЭी рд╕ंрддाрди рдоंрдж рдмुрдж्рдзि , рджिрд╡्рдпांрдЧрддा .рдоाрдирд╕िрдХ рд░ोрдЧ рд╣ोрддे рд╣ै | рд╣ेрдоाрдж्рд░ि рдЧ्рд░рди्рде - рдЖрд╖ाреЭ рдоाрд╣ рдкूрд░्рдгिрдоा рд╕े /рдХрди्рдпा рдХे рд╕ूрд░्рдп рдХे рд╕рдордп рдПрдХ рджिрди рднी рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХोрдИ рдХрд░рддा рд╣ै рддो , рдкिрддрд░ рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рд╕ंрддुрд╖्рдЯ/рддृрдк्рдд рд░рд╣рддे рд╣ैं | ( рднрдж्рд░ рдХृрд╖्рдг рджूрдЬ рдХो рднрд░рдгी рдирдХ्рд╖рдд्рд░ , рддृрддीрдпा рдХो рдХृрдд्рддिрдХा рдирдХ्рд╖рдд्рд░   рдпा рд╖рд╖्рдаी рдХो рд░ोрд╣рдгी рдирдХ्рд╖рдд्рд░ рдпा рд╡्рдпрддिрдкाрдд рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░ рдХो рд╣ो рдпे рдкिрддा рдХो рдк्рд░िрдп рдпोрдЧ рд╣ै рдЗрд╕ рджिрди рд╡्рд░рдд , рд╕ूрд░्рдп рдкूрдЬा , рдЧौ рджाрди рдЧौ -рджाрди рд╢्рд░ेрд╖्рда | - рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХा рдЧрдпा рддुрд▓्рдп рдлрд▓- рдкिрддृрдкрдХ्рд╖ рдоें рдордШा рд╕ूрд░्рдп рдХी рдЕрд╖्рдЯрдоी рдп рдд्рд░рдпोрджрд╢ी рдХो рдордШा рдирдХ्рд╖рдд्рд░ рдкрд░ рдЪंрдж्рд░ ...

рд╡िрд╡ाрд╣ рдмाрдзा рдФрд░ рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рджुрд░्рдЧा рдкूрдЬा

рд╡िрд╡ाрд╣ рдоें рд╡िрд▓ंрдм рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд▓िрдП рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рдкूрдЬрди । 10 oct - 18 oct рд╡िрд╡ाрд╣ рдоें рд╡िрд▓ंрдм - рд╖рд╖्рдаी - рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рдкूрдЬрди । рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рд╕ुрдЦрдж рдЬीрд╡рди рдЕрдерд╡ा рд╡िрд╡ाрд╣ рдмिрд▓рдо्рдм   рдпा рдмाрдзा рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП - рджुрд░्рдЧрддिрд╣ाрд░рдгी рдоां рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рдХी рд╢рд░рдг рд▓ीрдЬिрдпे | рдк्рд░рддिрдкрджा рдХे рджिрди рдХрд▓рд╢ рд╕्рдеाрдкрдиा рдХे рд╕рдордп , рд╕ंрдХрд▓्рдк рдоें рдЕрдкрдиा рдиाрдо рдЧोрдд्рд░ рд╕्рдеाрди рдмोрд▓рдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд् рдЕрдкрдиे рд╡िрд╡ाрд╣ рдХी рдпाрдЪрдиा , рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХीрдЬिрдпे | рд╡ैрд╡ाрд╣िрдХ рд╕ुрдЦрдж рдЬीрд╡рди рдЕрдерд╡ा рд╡िрд╡ाрд╣ рдмिрд▓рдо्рдм   рдпा рдмाрдзा рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рддि рджिрди рдк्рд░ाрддः рд╕ूрд░्рдпोрджрдп рд╕े рдк्рд░рдердо рдШंрдЯे рдоें рдпा рджोрдкрд╣рд░ резрез . рекреж рд╕े резреи . рекреж рдмрдЬे рдХे рдордз्рдп , рдХाрдд्рдпрдпाрдиी рджेрд╡ी рдХा рдорди्рдд्рд░ рдЬाрдк рдХрд░िрдпे | резрежреордмाрд░ | рдЙрдд्рддрд░ рджिрд╢ा рдоें рдоुँрд╣ рд╣ो , рд▓ाрд▓ рд╡рд╕्рдд्рд░ рд╣ो рдЬाрдк рдХे рд╕рдордп | рджीрдкрдХ рдоौрд▓ी рдпा рдХрд▓ाрд╡े рдХी рд╡рд░्рддिрдХा рд╣ो | рд╡рд░्рддिрдХा рдЙрдд्рддрд░ рджिрд╢ा рдХी рдФрд░ рд╣ो | рдЧाрдп рдХा рд╢ुрдж्рдз рдШी рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЕрдерд╡ा рддिрд▓ ( рдмाрдзा рдиाрд╢рдХ + рдорд╣ुрдЖ ( рд╕ौрднाрдЧ्рдп ) рддैрд▓ рдоिрд▓ा рдХрд░ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░े рдоां рднाрдЧрд╡рддी рдХी рдХृрдкा рд╕े рдкूрд░्рд╡рдЬрди्рдо рдЬрдиिрддрдЖрдкрдХे рджुрд░्рдпोрдЧ рдПрд╡ं   рд╡्рдпрд╡рдзाрди рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдПрд╡ं   рдЖрдкрдХी рдордиोрдХाрдордиा рдкूрд░ी рд╣ो рдРрд╕ी рд╢ुрдн рдХाрдордиा рд╕рд╣िрдд || рд╖рд╖्рдаी рдХे рджिрди рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рдХे рдорди्рдд्рд░ рдХा реирео рдЖрд╣ुрддि / резрежрео рдЖрд╣ुрддि рд╣рд╡рди рдХрд░...

рдХрд▓рд╢ рдкрд░ рдиाрд░िрдпрд▓ рд░рдЦрдиे рдХी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ोрдХ्рдд рд╡िрдзि рдХ्рдпा рд╣ै рдЬाрдиिрдП

рд╣рдоे рд╢्рд░рдж्рдзा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╕рдорд░्рдкिрдд рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рднी рд╡ांрдЫिрдд рдкрд░िрдгाрдо рдирд╣ीं рдоिрд▓рддे рд╣ैं , рдХ्рдпोрдХि рд╣िрди्рджू рдзрд░्рдо рд╢्рд░ेрд╖्рда рдХोрдЯी рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕рдо्рдордд рд╣ै ।рдЗрд╕рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा , рд╡िрдзि рдпा рддрдХрдиीрдХ рдХा рдкाрд▓рди рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдкрд░рдоाрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै । рдиाрд░िрдпрд▓ рдХा рдЕрдзिрдХाрдзिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рдкुрдЬा рдЕрд░्рдЪрдиा рдоे рд╣ोрддा рд╣ै।рдиाрд░िрдпрд▓ рд░рдЦрдиे рдХी рд╡िрдзि рд╕ुрд╡िрдзा рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ोрдЧрдИ॥ рдоेрд░े рдЬ्рдЮाрди  рдоे рдХрд▓рд╢ рдоे рдЙрд▓्рдЯा рд╕ीрдзा рдиाрд░िрдпрд▓ рдлрд╕ाрдХрд░ рд░рдЦрдиे рдХी рд╡िрдзि рдХा рдк्рд░рдоाрдг рдЕрдм рддрдХ рдирд╣ीं рдЖрдпा | рдпрджि рдХोрдИ рд╕ुрд╡िрдЬ्рдЮ рдЬाрдирдХाрд░ी рд░рдЦрддे рд╣ो рддो рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै । рдиाрд░िрдпрд▓ рдХो рдоोрдЯा рднाрдЧ рдкूрдЬा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдХी рдУрд░ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдХрд▓рд╢ рдкрд░ рдиाрд░िрдпрд▓ рд░рдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдоाрдгिрдХ рд╡िрдзि рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЕрдзोрдоुрдЦрдо рд╢рдд्рд░ु рд╡िрд╡рд░्рдзрдиाрдП , рдЙрд░्рдз्рд╡рд╕्рдп рд╡рдХ्рдд्рд░ं рдмрд╣ुрд░ोрдЧ рд╡ृрдж्рдз्рдпै рдк्рд░ाрдЪी рдоुрдЦं рд╡िрдд्рдд्рдиाрд╢्рдиाрдп , рддрд╕्рдоाрдЪ्рдЫुрднрдо рд╕рдо्рдоुрдЦ рдиाрд░िрдХेрд▓рдо рдЕрдзोрдоुрдЦрдо рд╢рдд्рд░ु рд╡िрд╡рд░्рдзрдиाрдП рдХрд▓рд╢ рдкрд░ - рдиाрд░िрдпрд▓ рдХा рдмрдб़ा рд╣िрд╕्рд╕ा рдиीрдЪे рдоुрдЦ рдХрд░ рд░рдЦा рдЬाрдП ( рдкрддрд▓ा рд╣िрд╕्рд╕ा рдкूрдЫ рд╡ाрд▓ा рдХрд▓рд╢ рдХे рдЙрдкрд░ी рднाрдЧ рдкрд░ рд░рдЦा рдЬाрдП ) рддो рдЙрд╕े рд╢рдд्рд░ुрдУं рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै * ( рдХाрд░्рдп рд╕рдлрд▓рддा рдоें рдмाрдзाрдПं рдЖрддी рд╣ै рд╕ंрдШрд░्рд╖ , рдЕрдкрдпрд╢ , рдЪिंрддा , рд╣ाрдиि , рд╕рд╣рдЬ рд╣ैрд╢рдд्рд░ु рдпा рд╡िрд░ोрдзी рддрди , рдорди рдзрди рд╕рд░्рд╡ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдШाрддрдХ рд╣ोрддे рд╣ै ) рдЙрд░्рдз्рд╡рд╕्рдп рд╡рдХ्рдд्рд░ं рдмрд╣ुрд░ोрдЧ рд╡ृрдж्рдз्рдпै рдХрд▓рд╢ ...